ସଂସଦୀୟ ସ୍ଥାୟୀ ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର କମିଟିର ଷଷ୍ଠ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ସାଉଦି ଆରବ ଏବଂ ୟୁଏଇର ଜେଲରେ ୨୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦୀ ଅଛନ୍ତି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ବର୍ତ୍ତମାନ ନେପାଳରେ ୧୩୧୭ ଜଣ, ମାଲେସିଆରେ ୩୩୮ ଜଣ ଏବଂ ଚୀନ୍ ଜେଲରେ ୧୭୩ ଜଣ ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦୀ ଅଛନ୍ତି।
ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏକ ସଂସଦୀୟ ପ୍ୟାନେଲକୁ ସୂଚନା ଦେଇଛି ଯେ ବର୍ତ୍ତମାନ 86 ଟି ଦେଶର ଜେଲରେ 10,152 ଜଣ ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦୀ ଅଛନ୍ତି।
ମଙ୍ଗଳବାର (ଏପ୍ରିଲ ୧) ପ୍ରକାଶିତ ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ସଂସଦୀୟ ସ୍ଥାୟୀ କମିଟିର ଷଷ୍ଠ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଚୀନ୍, କୁଏତ, ନେପାଳ, କତାର, ସାଉଦି ଆରବ ଏବଂ ୟୁଏଇ ସମେତ ୧୨ଟି ଦେଶ ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁଠାରେ ଭାରତୀୟ କଏଦୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୧୦୦ ରୁ ଅଧିକ।
ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଏକ୍ସପ୍ରେସ୍ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ , ମଙ୍ଗଳବାର ଉଭୟ ଗୃହରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ସାଉଦି ଆରବ ଏବଂ ୟୁଏଇର ଜେଲରେ ବିଚାରାଧୀନ କଏଦୀଙ୍କ ସମେତ ସର୍ବାଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦୀ ଅଛନ୍ତି।
ଏହି ସଂଖ୍ୟା ୨୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ। ସେହି ସମୟରେ, ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ଭାରତୀୟ ବହାରିନ, କୁୱେତ ଏବଂ କତାର ଭଳି ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପସାଗରୀୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକର ଜେଲରେ ବନ୍ଦୀ ଅଛନ୍ତି। ଏହି ଦେଶଗୁଡ଼ିକରେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ଭାରତୀୟ ଶ୍ରମିକ ବାସ କରନ୍ତି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ବର୍ତ୍ତମାନ ନେପାଳର ଜେଲରେ 1,317 ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦୀ ଥିବା ବେଳେ ମାଲେସିଆର ଜେଲରେ 338 ଭାରତୀୟ ନାଗରିକ ବନ୍ଦୀ ଅଛନ୍ତି। ଚୀନ୍ ଜେଲରେ ୧୭୩ ଜଣ ଭାରତୀୟ ମଧ୍ୟ ବନ୍ଦୀ ଅଛନ୍ତି।
ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ବିଦେଶରେ ରହୁଥିବା ଭାରତୀୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ, ଯଥା NRI, PIO, OCI ଏବଂ ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଛି। ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ୧୨ଟି ଦେଶ ମଧ୍ୟରୁ ନଅଟି ପୂର୍ବରୁ ଦଣ୍ଡିତ କଏଦୀଙ୍କ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ପାଇଁ ବିଦ୍ୟମାନ ଚୁକ୍ତିନାମା ଅଧୀନରେ ଆସିଛନ୍ତି। ଏହି ଚୁକ୍ତିନାମା ଅନୁଯାୟୀ, ଅପରାଧରେ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ଜେଲ ଦଣ୍ଡ ଭୋଗିବା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ଦେଶକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ କରିବାର ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇଛି।
ଏହା ସତ୍ତ୍ୱେ, ଗତ ତିନି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ କେବଳ ଆଠ ଜଣ କଏଦୀଙ୍କୁ ଭାରତୀୟ ଜେଲକୁ ଫେରାଇ ଅଣାଯାଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଇରାନ ଏବଂ ୟୁକେରୁ ତିନି ଜଣ ଏବଂ କାମ୍ବୋଡିଆ ଏବଂ ରୁଷରୁ ଦୁଇଜଣ ସାମିଲ ଅଛନ୍ତି।
ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଅନୁଯାୟୀ, ‘ଏହି ଚୁକ୍ତିନାମା ଅନୁଯାୟୀ କଏଦୀଙ୍କ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ପାଇଁ କଏଦୀ, ଆୟୋଜକ ଦେଶ ଏବଂ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ଦେଶର ସମ୍ମତି ଆବଶ୍ୟକ।’ ଏହି ଚୁକ୍ତିନାମା ଅନୁଯାୟୀ କଏଦୀଙ୍କ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ତଦାରଖ କରିବା ପାଇଁ ଗୃହ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ନୋଡାଲ୍ ପ୍ରାଧିକରଣ ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ଅନେକ ମାମଲା ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ କରୁଛି।
ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ କହିଛି, ‘ଏହି ମାମଲାଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାର ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ ସହିତ ଜଡିତ ରହିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ଦେଶର ସମ୍ମତି ହାସଲ କରିବା, ଆବଶ୍ୟକୀୟ କାଗଜପତ୍ର ଯୋଗାଇବା, ସମ୍ପୃକ୍ତ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ମତାମତ ଗ୍ରହଣ କରିବା, କଏଦୀଙ୍କୁ ରଖାଯିବାକୁ ଥିବା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଜେଲକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ଏବଂ ବିଦେଶୀ ଦେଶରୁ ଭାରତକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ପାଇଁ ସମ୍ପୃକ୍ତ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏସ୍କର୍ଟ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।’
ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପ୍ୟାନେଲକୁ କହିଥିଲେ ଯେ ଏପରି ଅନୁରୋଧ ପୂରଣ ପାଇଁ କୌଣସି କଠୋର ସମୟସୀମା ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ।
କଂଗ୍ରେସ ନେତା ଶଶି ଥରୁରଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ କମିଟି ଏହି କଏଦୀମାନଙ୍କ ମୁକ୍ତି ପାଇଁ ସରକାର କ’ଣ ପଦକ୍ଷେପ ନେଉଛନ୍ତି ସେ ବିଷୟରେ ପଚରାଯିବାରୁ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ କହିଛି ଯେ ବିଦେଶରେ ଥିବା ଭାରତୀୟ ମିଶନଗୁଡ଼ିକ ବିଦେଶୀ ଜେଲରେ ବନ୍ଦୀ ଥିବା ଭାରତୀୟ ନାଗରିକଙ୍କ ମୁକ୍ତି ଏବଂ ସ୍ୱଦେଶ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ନିୟମିତ ଭାବରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ସ୍ଥାନୀୟ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ସହ ଯୋଗାଯୋଗ କରନ୍ତି।
ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପ୍ୟାନେଲକୁ କହିଛି ଯେ ବିଦେଶରେ ଥିବା ଅନେକ କଏଦୀ ବିଚାରାଧୀନ କଏଦୀ ତେଣୁ ଆବଶ୍ୟକ ହେଲେ ଭାରତୀୟ ମିଶନଗୁଡ଼ିକ ବିଦେଶରେ ବନ୍ଦୀ ଥିବା ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଆଇନଗତ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି। ଏଥିପାଇଁ ଓକିଲମାନଙ୍କର ଏକ ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ୟାନେଲ ମଧ୍ୟ ରହିଛି ।
ସେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ, ‘ସମ୍ପୃକ୍ତ ଭାରତୀୟ ଦୂତାବାସ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଥିବା ସେବା ପାଇଁ କୌଣସି ଭାରତୀୟ କଏଦୀଙ୍କଠାରୁ କୌଣସି ଶୁଳ୍କ ନିଆଯିବ ନାହିଁ।’
